26.7.16

Χωρίς καρδιά και χωρίς αλάτι δεν είσαι Προβηγκιανός - Un


Κυανή Ακτή - Προβηγκία - Γαλλική Ριβιέρα
Μέρος Πρώτο

Πώς μπορεί να κυβερνήσει κάποιος μία χώρα που παράγει 265 διαφορετικά τυριάείχε πει κάποτε ο Σαρλ ντε Γκωλ και περπατώντας για έναν ολόκληρο μήνα τον γαλλικό Νότο κατάλαβα πως είχε δίκιο.

Η Γαλλία των ρωμαϊκών αμφιθεάτρων της Αρλ και της Νιμ, του Ρισελιέ και του Ροβεσπιέρου, των τροβαδούρων και του Κρετιέν ντε Τρουά, της Σαρτρ, της Ρεν και του Πουασόν, του Ραμπελέ και του Μολιέρου, του Μοντεσκιέ, του Βολτέρου, του Ντιντερό και του Ντ' Αλαμπέρ, του Λαμαρτίνου, του Ντε Βινί, του Ουγκώ και του Μπομαρσέ, του Σατομπριάν, του Προσπέρ Μεριμέ, του Δουμά, του Μπαλζάκ και του Σταντάλ, του Μωπασάν και του Φλομπέρ, του Ζολά, του Αραγκόν, του Ελιάρ, του Ρεμπώ, του Βερλέν... λίγη από την γλυκόπικρη Iστορία της πανέμορφης αυτής γης.






Χτύπησα την καμπάνα λοιπόν και ο εύγλωττος Γαλλικός Νότος δέχτηκε το ραντεβού που του 'κλεισα, άνοιξε την πόρτα και για έναν μήνα με κράτησε στην αγκαλιά του, χαρίζοντάς μου ήλιο και λιόδεντρα, ρετσίνι και θάλασσα.
Απόγευμα της 13ης του Σεπτεμβρίου έφτασα στην γη της Νίκαιας. Μία όμορφη πόλη, όσο κι αν {παρά} ήταν μοντέρνα για τα γούστα μου.  Το ταξίδι με το αυτοκίνητο όμως, περίπου μιάμιση ώρα, κατά μήκος των διάσημων Corniche, ήταν και αυτό που άνοιξε τα ξύλινα παράθυρα που ευωδιάζουν πορτοκάλι και λεβάντα και μου 'δειξε τί θα με περίμενε κατά την διάρκεια της παραμονής μου.


Νίκαια, Κάννες, Σαιν-Τροπέ, Σοφία Αντίπολη, Γκρας, Φρεζί, Τουλόν, Εξ Εν Προβάνς, Μασσαλία. Χωριουδάκια σκαρφαλωμένα σε απότομους λόφους, καστροπολιτείες χτισμένες με την μεσαιωνική σοφία ανθρώπων που γύρευαν προστασία και ασφάλεια, δαντελωτές μα και απόκρημνες ακτές Μεσογειακής θάλασσας.
Μα πάνω απ' όλα, το άρωμα. Αυτό το εύκοσμο άρωμα που οσφρήνθηκα και που ακόμα κρατώ μέσα μου. 



Η Προβηγκία κουβαλά ένα εξαίσιο μείγμα αρωμάτων που το μετουσιώνει και το προσφέρει απλόχερα σε όποιον έχει την ...  ''όραση''. Διότι μόνο εκεί η όραση γίνεται ένα με την όσφρηση ή, αν θέλετε, μόνο εκεί μπορείς να ''δεις'' ακόμα και με την μύτη ...
Αφού ο Μορφέας της Γαλλίας αποδείχτηκε πως δεν έχει καμία διαφορά με τον Μορφέα της Ελλάδος, αφιέρωσα το ηλιόλουστο πρωινό στην περιπλάνηση της πόλης που με φιλοξενούσε. Γνώριζα πολλά για την ιστορία της, καθώς είχα φροντίσει πριν το ταξίδι να διαβάσω πολλά βιβλία για αυτήν κι έτσι, δεν δυσκολεύτηκα να αφομοιωθώ στην ροή του χρόνου της, δίχως όμως να αφήσω τον εαυτό μου να χαθεί εξ ολοκλήρου μέσα της. 
Hyeres Le Palmiers. Η αρχαία Ολβία των Ελλήνων Φωκαέων που έφτασαν ως εδώ και τελικά ρίζωσαν. 

Ένα βίντεο κλιπ που αλίευσα 
από την ιστοσελίδα της πόλης 
όπου αποτυπώνεται  η ομορφιά της
με τα πιο ευπρόσδεκτα στην ψυχή μας χρώματα.


Αποικία Φωκαέων το Ιέρ που έχοντας πίστη στα χέρια και το μυαλό, δημιούργησαν εδώ, ώστε εμείς, οι εραστές του γαλλικού Νότου, να μένουμε έκθαμβοι από την ικανότητα που έχει η παρελθοντική ατμόσφαιρα των ηρώων και των πολεμιστών να συνυπάρχει με την τωρινή, χωρίς η μία να υπερβαίνει ή και να νικάει την άλλη. 

Castel Sainte-Claire, χτισμένο το 1849.
Τα τείχη του 12ου αιώνα καταστράφηκαν
από τον καρδινάλιο Ρισελιέ.
Οι κήποι του κάστρου άνθισαν περισσότερο
κατά την εικοσάχρονη παραμονή
της Έντιθ Γουόρτον στο κάστρο.

Η Ολβία, όπως δηλώνει και το όνομά της, είναι μακάρια. Αυτό ακριβώς άλλωστε σημαίνει.  Και δεν είναι διόλου τυχαίο που τα περιπατητικά μου βήματα γέμισαν σχεδόν από μακαριότητα, ειδικά τις στιγμές εκείνες, τις μοναχικές στιγμές, όπου τα πόδια μου πατούσαν χώμα πανάρχαιο, τα χέρια μου ψηλάφιζαν πέτρες σκονισμένες από τον χρόνο {κι ίσως και την μνήμη}, τα μάτια μου παρατηρούσαν και χόρταιναν, τα αυτιά μου άκουγαν πως τα πουλιά τραγουδούσαν στην ίδια οικουμενική γλώσσα, την δική τους, η όσφρησή μου γινόταν ένα με την ευωδία που ανέδυε ο τόπος, το μυαλό μου χανόταν και βρισκόταν ξανά με την πάροδο των αιώνων και η ψυχή μου γελούσε σαν μικρό παιδί. 



Δέντρα παντού, μία πόλη γεμάτη με χιλιάδες δέντρα. Κήποι ολάνθιστοι ακόμα και στην αρχή του φθινοπώρου, ευωδιές που ναι μεν ταξίδευαν μακριά με τον άνεμο, παρ' όλα αυτά, έμεναν τόσο κοντά μου, γύρω μου, μέσα μου. Ευλογημένη γη, ποτισμένη με ευγενικά ιδανικά -και με αίμα. Ποια χώρα άλλωστε, δεν έχει αίμα να ποτίζει τα δέντρα της ιστορίας της; 
Την 16η του Σεπτέμβρη ο ουρανός φορούσε τον γαλάζιο πέπλο του και ο ήλιος έδινε χρώμα εκεί που κανονικά δεν θα 'πρεπε να υπάρχει. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε που οι μεγαλύτεροι ζωγράφοι μεγαλούργησαν σε αυτόν το δαρμένο από τον άνεμο Μιστράλ τόπο.

Porte Saint - Paul

Σήμερα κατάφερα να μυρίσω ακόμη και την θάλασσα, αυτή την Mare Nostrum, την Μεσόγειο που χωρίζει και ενώνει ζωές. Ιώδιο και αλάτι διείσδυσαν μέσα μου και το αλάτι έκανε καλό στις ρωγμές... Πολύτιμες λοιπόν οι ρωγμές, σε κάνουν και εκτιμάς τί αφήνεις πίσω, έχοντας μπροστά σου μία μεσαιωνική πόλη.
Η πόλη... Η παλιά πόλη είναι κτισμένη σαν κάστρο, στην ουσία είναι μία καστροπολιτεία, ντυμένη με πολλές πύλες και παραπόρτια. Οι άνθρωποι ζουν ακόμη εκεί, έχοντας κάνει πέτρα την ζωή τους ή αν θέλετε, έχοντας κτίσει την ζωή τους πάνω σε στέρεη πέτρα.
Δεν μπορώ να πω ότι δεν μακάρισα την απλότητα της ζωής τους ή
 την τύχη τους να κατοικούν σε πέτρες που έχουν να ψιθυρίσουν πολλά, σε αυτιά ικανά να ακούσουν. 




Μπήκα στην πόλη απ' όλες τις πύλες, τις γνώρισα μία προς μία και τις αγάπησα όλες. Porte Portalet, Porte de Salins, Porte de Fenouillet, Porte de Baruc, Porte de la Rade, Porte Saint-Paul. Καμία δεν ξεχώρισα, καθώς όλες τους έγιναν μοναδικοί ατραποί στο παρελθόν που ιχνηλατούσα.
Κάθε μία πύλη και μία διαφορετική ιστορία, αλλόκοτη και πέτρινη, ερωτική, αισθαντική. Κρυμμένοι θησαυροί περασμένων αιώνων που με την περιπατητική επιμονή μου, μου αποκαλύφθηκαν ... 


8.7.16

Κατοικούσε



Απώλεια φόβων ανθρώπινων οι λέξεις του Γουόρντσγουορθ. 
Ποιος άραγε φοβάται την πολύφωνη μοναξιά, 
όταν έχει καταφέρει να την μεταμορφώσει σε απέριττη μοναχικότητα;



Κατοικούσ’ εκεί που ανθρώπου πόδι δεν επάτησε,
δίπλ’ αποκεί που έπινε νερό το περιστέρι,
μια κοπελιά που κανένανε δεν είχε να την κανακεύει
και την αγάπαγαν, αλήθεια, πολύ λίγοι.

Βιολέτα ήτανε πλάι σε μουσκλιασμένη πέτρα
μισοκρυμμένη από το μάτι.
Ωραία σαν τ’ άστρο που μονάχο του
ψηλά στον ουρανό φέγγει.

Έζησε άγνωστη και λίγοι μάθανε
πότε άφησε η Λουκία την τελευταία πνοή της.
Τώρα αναπαύεται στο τάφο της και μόνο
μονάχα εμένανε μου λείπει κάτι.

Κατοικούσε
WILLIAM WORDSWORTH [1770-1850]
Μετάφραση: Ανδρέας Αγγελάκης


Lucy
She dwelt among the untrodden ways 
   Beside the springs of Dove, 
A Maid whom there were none to praise 
   And very few to love 

A violet by a mossy stone 
   Half hidden from the eye 
Fair as a star, when only one 
   Is shining in the sky. 

She lived unknown, and few could know 
   When Lucy ceased to be; 
But she is in her grave, and oh, 
   The difference to me

4.7.16

Maître et maîtresse




Η αναίδεια της νιότης της δρόσισε τον Αύγουστο Ροντέν.




Το θράσος του ταλέντου του σμίλευσε την  Καμίλ Κλωντέλ. 




Κάτι παραπάνω θα γνώριζε ο Ουγκώ, όταν,
σιβυλλικά, έγραφε για την γυναίκα


Σαν τον Ορφέα και οι δύο τόλμησαν να αψηφήσουν τον Άδη. 


1.7.16

Αρμενιστής Ιούλιος


Και τι θα κάναμε αν ήμασταν απόψε στην παραλία του Να ;

Καλοκαιριάτικη πρωτομηνιά ίσως ντυθούν τα χαμόγελά μας.

Και τα νιαουρίσματά μας.



Φωτογραφία του Βασίλη Λιάπη, 
από το Ιερό της Ταυροπόλου Αρτέμιδος

SEARCH FORM

Constance Lapsati - Author